فرهنگ املایی

فرهنگ ذیل براساس جزوه دستور خط فارسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی تهیه شده است؛ جز اینكه واژه‌هایی كه فرهنگستان با دو ضبط (یا بیشتر) مجاز دانسته، در اینجا یك صورت آن اختیار شده است.

چكیده قواعد رعایت شده در «فرهنگ املایی»:

ـ «ها» ، علامت جمع، همیشه به اسم قبل خود می‌چسبد (موارد استثنا در ص ٢٣ جزوه فرهنگستان)

ـ «تر» و «ترین» همیشه جدا نوشته می‌شود (استثناها: بهتر ـ كهتر ـ كمتر ـ بیشتر ـ مهتر)

ـ «به» فقط در ساختـن صفت اسـت كه می‌چسبد (بهوش، بخرد، بنام) و در سـاختن قید همیشه جدا نوشته می‌شود (به سختی، به تندی، به تدریج)

ـ «می» و «همی» همیشه جدا نوشته می‌شود.

ـ «بی» همیشه جدا از كلمه پس از خود نوشته می‌شود، مگر آنكه بسیط گونه باشد؛ مثل: بیهوده ـ بیخود ـ بیراه ـ بیچاره ـ بینوا ـ بیجا

ـ «هـم» همیشـه جـدا نوشتـه می‌شـود مگـر در: ١. بسیـط‌گونه‌ها: همشهری ـ همشیره؛ ٢. جزء دوم تك‌هجایی باشد: همكار، همراه (مگر آنكه جزء دوم با م یا الف آغـاز شـود: هم‌اسـم، هم‌مـرز)؛ ٣. جـزء دوم با مصوت آ شروع شود: همایش ـ هماهنگ (مگر آنكه همزه در ابتدای جزء دوم تلفظ شود (هم‌آرزو ـ هم‌آرمان)

ــ در واژه‌های مركب از دو جزء، كه جزء دوم آن بن مضارع یا بن ماضی است، اگر یكی از دو جـزء (یـا هر دو) تك‌هجایی باشد، واژه به صورت پیوسته نوشته می‌شود (دلبرـ دلسوز ـ جانسوز ـ مشعلدار)

موارد مستثنا از این قاعده (كه در فرهنگ املایی آمده) به یكی از سه دلیل زیر است:

١. احتراز از درازنویسی: میهن‌دوست

٢. رعایت شكل مألوف و متعارف واژه: وطن‌دوست، جهت‌یاب، انسان‌ساز

٣. مبهم شدن واژه به دلیل پیوسته‌نویسی آن: پی‌جو، پی‌نوشت، پی‌ریز

 جهت دریافت فرهنگ املایی اینجا را کلیک کنید .